22-23 Eylül tarihlerinde Haliç Kongre Merkezi’nde ilki düzenlenecek olan Uluslararası Uygulamalı Davranış Analizi Konferansı, Türkiye’de hangi kurumların işbirliği ile hayata geçecek? Bu konferans fikri nasıl doğdu?
[/vc_column_text][vc_column_text]ABA Konferansı’nın organizasyonunu, benim de yönetim kurulu üyeleri arasında olduğum Özel Çocuklar Eğitim ve Dayanışma Derneği (ÖÇED) ile Serenas Organizasyon firması birlikte üstleniyor.2003 yılından bu yana özel eğitim sektöründeyim. İngiltere, Amerika, Kanada, İsrail gibi gelişmiş ülkelerle bilgi alışverişi bağlamında bu zamana kadar hep kontağımız oldu. Onlara baktığımızda düzenli gördüğümüz şeylerden birisi, her yıl en az 1 kez ABA Toplantıları yapmaları. Özellikle Amerika bu işin öncüleri arasında. Son 3 yıldır böylesine büyük çapta bir organizasyonu yapmak istiyordum. En son sosyal medyada dolaşırken, “Filipinler ABA Kongresi”ni görünce dedim ki, artık bu fikri geciktirmeyelim ve hayata geçirelim. Ekip arkadaşlarımızla durum değerlendirmesi sonrasında, yıllık planımız içine dahil ettik ve böylece konferans çalışmalarına başlamış olduk.[/vc_column_text][vc_column_text]
Konferans kapsamında ABA (Applied Behavior Analysis) yani uygulamalı davranış analizi adlıve otizmli çocuklarda uygulanan tedavi sistemi A’dan Z’ye masaya yatırılacak. Bu kapsamda konferansın ana vizyonu, hedef kitlesi ve neyi hedeflediğini özetler misiniz?
[/vc_column_text][vc_column_text]Ben ülkemize, topraklarımıza çalışma borcumuz olduğumuzu düşünenlerdenim. Tarihimize baktığımızda görürüz ki, büyük savaşlar sonunda bu topraklarda yaşam hakkını elde etmişiz. Şimdi bizler o insanların torunları olarak, var olduğumuz sektörü kalkındırmak için tüm gücümüzle çalışmalıyız. Bu bağlamda, ABA Konferans’da bilim etrafında toplanarak, öğrenerek ve uygulamaya çalışarak, ülkemizde özel eğitim sektörünün kalite çıtasını yükselteceğiz. Böylelikle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup, yurtdışında yaşayan özel gereksinimli çocuk sahibi aileler gönül rahatlığıyla özel eğitim aldırmak için ülkemize geri gelecekler. Sağlık turizmine de katkı sağlamış olacağız. Ayrıca Türkiye’de özel eğitim kurumlarının ve çalışanlarının vizyonlarına bir katkı sağlayacak olmanın da gururunu yaşayacağız.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]Özel gereksinimli çocuklar ve aileleri ile çalışan herkesin, bu konferans etrafında toplanmasını umut ediyoruz. Psikologlar, özel eğitimciler, okul öncesi öğretmenleri, beden eğitimi öğretmenleri, ergoterapistler, fizyoterapistler, dil ve konuşma terapistleri, çocuk gelişimciler, psikolojik danışman ve rehber öğretmenler, psikiyatristler, nörologlar, çocuk doktorları, beslenme ve metabolizma doktorları, aileler, öğrenciler, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri yöneticileri, yayınevleri, hastaneler, kolejler, üniversiteler v.b. gibi tüm paydaşları orada görmeyi arzuluyoruz.[/vc_column_text][vc_column_text]ABA sistemi otizm tedavisinde ne zamandır kullanılıyor? ABA sadece otizm tedavisinde mi kullanılıyor? Başka hangi vakalarda kullanılabiliyor?
[/vc_column_text][vc_column_text]Dilerseniz bu sorunuza cevabımı, ABA ‘nın ne olduğundan başlayarak gideyim.ABA’nın açılımı APPLİED BEHAVİORAL ANALYSSİS, Türkçe karşılığı UDA ya da açık ismi UYGULAMALI DAVRANIŞ ANALİZİ’dir. Kısaca organizasyonumuza ABA Konferans demeyi uygun bulduk. Çünkü uluslararası bir organizasyon ve gelecek 7 yurtdışı katılımcıdan bazılarının BCBA ünvanı taşıyor olmaları bize bu marka isme yöneltti.
ABA’nın neredeyse 100 yıla dayanan bir geçmişi var. ABD’de son 20-30 senedir sadece otizmli çocuklarla birlikte gündeme gelip popülerlik kazanmıştır. 1913 yılında John Watson ile başlamıştır. Daha sonra Skinner’ın yaptığı bilimsel araştırmalar sonucunda davranışın öncesinde ve /veya
sonrasında olan durumların davranışı nasıl etkilediği görülmüştür. Pekiştireç, ipucu, şekillendirme, silikleştirme v.s. olmak üzere davranış ilkeleri geliştirilmiştir. 1960’larda Lovaas, bu Davranış Analizi prensiplerini kullanarak öğretim müfredatı ve öğretmen teknikleri geliştirmiştir. Kendisi çalışmalarını BEN kitabı ile yayınlamıştır. Kitabın özgün adı; Teaching Developmentally Disabled Children, The ME Book’ dur.
ABA yaklaşımı sadece otizmde kullanılmıyor. Down sendromu, Zihinsel engellilik, Asperger sendromu, davranış bozukluğu, Rett sendromu, gelişim geriliği v.b. gibi yolunda gitmeyen normalin dışında olan tüm çocukların eğitiminde kullanılan bir tekniktir.[/vc_column_text][vc_column_text]
Konferansa yurt içi ve yurt dışından hangi önemli isimler konuşmacı olarak katılacak? Bu konuşmacıların ana gündem maddeleri neler olacak? Konferansın kapsamı nasıl şekillenecek?
[/vc_column_text][vc_column_text]Konferansta şu anda toplam 21 konuşmacı var. Yurtdışından katılacak 7 kişi özellikle ABD, Kanada ve İngiltere modelini masaya yatıracak. Yurtiçinden de 5 Profesör Doktor, 2 Uzman doktor ve diğer 7 önemli isim konuşmacılar arasında. Amerika’dan ve Kanada’dan katılacak BCBA uzmanları Nicky Nükte Altıkulaç, Lina Slim, Ling LyTan, Deirdre Muldoon ve Pelin Eraktan yurt dışı uygulamalar hakkında sunum yapacaklar. Ayrıca Autism Speaks’ten Mike Wasmer, The Dynamic Autism Group’tan Nevin Benal Penny konuşmacı olarak yer alacak.Türkiye’den gelecek konuşmacıların arasında ise Nişantaşı Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü’nden Prof. Dr. Hayriyem Zeynep Altan, Baltaş Yönetim Danışmanlık’tan Prof. Dr. Acar Baltaş, Anadolu Üniversitesi Uygulamalı Davranış Analizi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Elif Tekin İftar, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Mehmet Barış Korkmaz, İstanbul Çocuk Ergen Psikiyatri Enstitüsü’nden Prof .Dr. Nahit Motavallı Mukaddes, İstanbul Bilim Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Oytun Erbaş bulunacak. Koç Üniversitesi Hastanesi Uzm. Psikiyatrist Doktor Tuba Mutluer’in çıkacağı oturuma ise, Nicky Nükte Altıkulaç, Elif Sanal Çalık, ben Selim Parlak, Arzu Gökgöz Tosun ve Merve Şen eşlik edeceğiz. Yurt içindeki konuşmacılarımız arasında Uzman Psikolog Esra Bilge, Bahçelievler RAM Müdürü Mehmet Hilmi Eren ve Algı ABA Terapi Merkezi, ABA Program Koordinatörü Klinik Psikolog Özge Özgeç Gürel de var[/vc_column_text][vc_column_text]
İlerleyen yıllarda bu konferansın gelenekselleştirilmesini düşünüyor musunuz?
[/vc_column_text][vc_column_text]Kesinlikle buna ihtiyaç var. Şimdiden 2. ABA Konferans tarihi kafamda net. İlerleyen aylarda açıklayacağım. 2019 mayıs gibi veya 2020 mart gibi düşünüyorum.[/vc_column_text][vc_column_text]Türk iş dünyasında otizm odaklı farklı çalışmalara imza atılıyor mu? Bu konuya dair elinizde farklı araştırmalar var mı? Türk iş hayatında otistik bireylerin özellikle hani sektörlerde görev yaptıklarını gözlemliyorsunuz? Siz bu konuda farklı bir proje geliştirecek misiniz?
[/vc_column_text][vc_column_text]Bu konudaki kendi gözlemlerim ve özel eğitim sektöründeki deneyimli arkadaşlarımla konuştuğumuz kadarıyla, Türk iş dünyasında görme engelliler, işitme engeller ve özellikle ortopedik engelliler için çok fazla fiziksel çalışma ve farkındalık çalışması yapılıyor. Down sendromlu çocuklar için çokça farkındalık çalışması ile birlikte iş dünyasından çeşitli markalar sponsorluk ile bu çocukların çalışabileceği kafeler açıyor. Fakat otizmli bireyler ve zeka geriliği yaşayan bireyler için iş dünyasında pek çalışma yürütülmüyor.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text][/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]Kaynak: Platin Dergisi İle Röportaj